Fins nationaal park verzoent natuurbehoud met toerisme

De studie analyseert de casus van een milieuconflict rond de oprichting van het Nationaal Park Koli in Finland. De uitwerking van een model rond duurzaam natuurtoerisme bleek uiteindelijk de uitweg uit het conflict.

“Door de principes van duurzaam natuurtoerisme aan te nemen heeft het management van het park de doelstellingen voor natuurbehoud bereikt”, zegt Jani Karhu van de Universiteit van Oost-Finland. “Bovendien werd ook rekening gehouden met de wensen van lokale bewoners en bedrijven om toerisme en economie te ontwikkelen als onderdeel van een duurzame aanpak. Dit bevorderde een positieve houding ten opzichte van Nationaal Park Koli onder de lokale bevolking.”

Voor het onderzoek, dat is gepubliceerd in Tourism Geographies, interviewden de onderzoekers de managers en de ontwikkelaars van Nationaal Park Koli. Ze analyseerden ook de lokale krantenartikelen over de komst van het park.

Nationale parken

Nationale parken worden wereldwijd gezien als een belangrijk instrument voor natuurbehoud en een van de meest erkende manieren om aan natuurtoerisme te doen. Nationaal Park Koli werd opgericht in 1991 maar er gingen jaren van verhitte discussies mee gepaard. Die gingen grotendeels over de vraag of het gebied moest worden ontwikkeld tot een modern resort voor massatoerisme, of het unieke landschap en de natuur moesten worden beschermd.

Conflicten met betrekking tot natuurbescherming zijn niet zeldzaam, zeggen de onderzoekers in de studie. Natuurbehoud is over de hele wereld vaak in strijd met andere menselijke activiteiten, zeker wanneer lokale banen en inkomstenbronnen uit landbouwgrond verloren kunnen gaan door de natuurbescherming. Ook in Koli was de aanvankelijke houding over de komst van het nationale park negatief. Uiteindelijk kon een plan rond duurzaam natuurtoerisme de gemoederen bedaren, concluderen de onderzoekers.

“Meer banen creëren, milieuschade voorkomen, de tevredenheid van toeristen garanderen en opereren binnen de lokale culturele en sociale kaders maken allemaal deel uit van duurzaam toerisme. Al deze aspecten moeten in gelijke mate worden ontwikkeld”, zegt Karhu.

Duurzaam natuurtoerisme

In de vroege jaren 2000 werd het concept van duurzaam natuurtoerisme grotendeels aanvaard als een principe voor de uitbouw en het beheer van de Finse nationale parken. Tegenwoordig is het een algemeen aanvaard principe in de sector van het toerisme. Er zijn echter ook aanwijzingen dat het concept wordt gebruikt voor greenwashing van extensieve toeristische projecten. Ook in Koli is er de afgelopen jaren een heropleving geweest van grote projecten die het in het verleden niet hadden gehaald.

“Door economie gedreven ideeën over duurzaamheid duwen het basisidee van duurzaam natuurtoerisme soms weg van de natuur zelf. Ze kunnen dan als brandstof dienen voor nieuwe conflicten”, zegt Karhu.

“In de toekomst zullen we grote groene parken zien en een nieuwe manier van natuurbehoud die mensen niet wegjaagt, maar die samenleeft met de natuur, interactie met andere mensen en welzijn benadrukt”, concludeert hoofdonderzoeker Maria Lähteenmäki.