Familieleden grootste bedreiging voor Azerbeidzjaanse LGBT-gemeenschap

Dat ondervond ook de 19-jarige Malik toen zijn moeder hem vorige maand levend probeerde te verbranden in zijn slaap. Malik werd wakker toen ze hem overgoot met benzine, en zag een stuk brandend papier in haar hand. Hij heeft zijn leven te danken aan zijn zus, die ternauwernood kon vermijden dat zijn moeder hem levend verbrandde.

"Ze wist dat ik homo was, maar heeft me dat nooit verteld", zegt een gechoqueerde Malik, die nu bij een vriend woont. Zijn moeder kon zijn geaardheid niet meer ontkennen toen ze hoorde dat hij deelnam aan een evenement voor lesbische vrouwen, homo's, biseksuelen en transgenders (LGBT) in de hoofdstad Bakoe. "Dat was ondraaglijk voor haar", aldus Malik.

Vogelvrij

De getuigenis is één van de vele voorbeelden die aantonen dat de LGBT-gemeenschap in Azerbeidzjan vogelvrij is verklaard door hun familieleden. Nochtans bestaat er in de voormalige Sovjetrepubliek - in tegenstelling tot andere landen met een zeer grote moslimmeerderheid - geen verbod op homoseksualiteit, biseksualiteit of transgenderisme. Maar de afkeuring die leden van de LGBT-gemeenschap krijgen in de hechte samenleving weegt loodzwaar, zeggen sommigen.

In de Azerbeidzjaanse cultuur staat de familie nog steeds centraal en kan een afwijzing van de geaardheid door familieleden nog het meeste pijn doen, verklaart Javid Atilla Nebiyev, directeur van de ngo Nefes LGBT. "De familie is de eerste, kleine gemeenschap waar LGBT'ers problemen ondervinden."

Zo is de 55-jarige artiest Babi Badalov naar Frankrijk uitgeweken omdat zijn broer hem wilde doden vanwege zijn homoseksuele geaardheid. Hij wijt deze houding aan de lange tijd dat Azerbeidzjan deel uitmaakte van de Sovjet-Unie, waar de LGBT-gemeenschap niet werd geaccepteerd. "Vandaag de dag is Azerbeidzjan veel vrijer, maar toch worden mensen uit de LGBT-gemeenschap nog steeds niet aanvaard buiten een kleine, tolerante gemeenschap in de hoofdstad Bakoe. Veel Azerbeidzjanen geloven zelfs nog steeds dat je homo bent als je bonte kleren of een oorbel draagt."

De 22-jarige transgender Leyla, die als een vrouw werd geboren, herkent deze problemen. Ze draagt mannenkleren en gedraagt zich als een man, maar haar familie verstopt soms haar kleding, sluit haar op en bedreigt haar met de dood "als ze zich niet als een vrouw gaat gedragen." Ook op sollicitatiegesprekken wordt ze vaak afgewezen vanwege haar uiterlijk. "Ze verwachten dat ik me als vrouw identificeer, maar ik presenteer me als een man", zegt ze.

Overheid

"Er is geen wet die discriminatie op grond van seksuele geaardheid verbiedt", verklaart directeur Nebiyev van Nefes LGBT deze afwijzingen. "Daarom zijn er een aantal Azerbeidzjaanse LGBT'ers die in de prostitutie gaan werken om hun brood te verdienen."

Op dit moment lijkt het er niet op dat de Azerbeidzjaanse overheid veel aandacht heeft aan de discriminatie van de LGBT-gemeenschap. Het kantoor van de Azerbeidzjaanse commissaris voor Mensenrechten kon niet bereikt worden voor een reactie op de getuigenissen in dit artikel. Ook de nationale media en mensenrechtenactivisten in Azerbeidzjan hebben tot nu toe weinig aandacht besteed aan deze vorm van discriminatie.