Europa verbiedt bijendodende pesticiden

Een meerderheid van zestien Europese lidstaten stemde in met het voorstel van de commissie om drie veelgebruikte neonicotinoïden te verbieden in de buitenlucht. Enkel in gesloten serres mogen de chemicaliën nog gebruikt worden. Het gaat om imidacloprid, clothianidine en thiamethoxam.

“De commissie heeft deze maatregelen maanden geleden voorgesteld op basis van wetenschappelijke advies van het Europees Agentschap voor Voedselveiligheid”, zegt Europees Commissaris voor Gezondheid en Voedselveiligheid Vytenis Andriukaitis. “De gezondheid van bijenpopulaties is van het hoogste belang omdat ze een impact heeft op de biodiversiteit, voedselproductie en het milieu.”

Historisch

Milieuorganisaties spreken van een historische beslissing. “De stoffen een kwarteeuw lang toelaten was een fout die tot een ecologische ramp heeft geleid”, zegt Martin Dermine, van het Pesticide Action Network. “De stemming van vandaag is historisch. Een meerderheid van de lidstaten gaf een duidelijk signaal dat onze landbouw nood heeft aan een transitie. Bijendodende insecticiden gebruiken kan niet meer toegelaten worden, en enkel duurzame landbouwpraktijken zouden nog gebruikt mogen worden om ons voedsel te produceren.”

“Dit is fantastisch nieuws voor onze bestuivers en ons milieu”, zegt ook Franziska Achterberg van Greenpeace. “Nu moet de EU ervoor zorgen dat ze niet gewoon verwisseld worden voor andere schadelijke chemicaliën. De drie verboden stoffen vormen immers maar de top van de ijsberg: er bestaan nog veel andere pesticiden, waaronder andere varianten van neonicotinoïden, die even gevaarlijk zijn voor de voedselproductie.”

Voedselzekerheid

Bijen en andere insecten zijn essentieel voor de voedselproductie omdat ze zo’n driekwart van alle voedingsgewassen bestuiven. Maar de populaties van bestuivers krimpen jaar na jaar, onder meer door het grootschalige gebruik van neonicotinoïden. In 2013 werd het gebruik van de stoffen daarom al verboden op bloeiende gewassen zoals koolzaad. 

Maar twee maanden geleden oordeelde de Europese voedselwaakhond EFSA dat drie veelgebruikte neonicotinoïden nog steeds een gevaar vormen voor bijen, omdat de stoffen de grond en het water vervuilen, en zo ook in wilde planten terechtkomen. Eind vorig jaar bleek uit een Zwitserse studie nog dat driekwart van de honing sporen van de stoffen bevat.