Elke dag meer dan 3000 verkeersdoden in ontwikkelingslanden

Wereldwijd sterven elke dag ongeveer 3500 mensen in het verkeer; nog eens 13.700 mensen raken gewond bij ongevallen met voertuigen. Ongeveer 90 procent van alle dodelijke ongevallen gebeurt in de ontwikkelingslanden en opkomende economieën.

De verschillen tussen rijke en arme landen zijn frappant. Zweden, dat veel inspanningen heeft ondernomen om het aantal verkeersongevallen terug te dringen, telt jaarlijks maar 2,9 verkeersdoden per 100.000 inwoners. In Afghanistan en Angola, landen waar veel minder auto's rondrijden, sterven van elke 100.000 inwoners elk jaar ongeveer 40 mensen in het verkeer. De meeste landen in Afrika en het Midden-Oosten hebben vergelijkbaar hoge cijfers.

Als de verkeersveiligheid in de landen van het Zuiden niet duidelijk verbetert, zullen de aantallen doden en gewonden de komende tien jaar nog met de helft stijgen, zegt Etienne Krug van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Dat heeft alles te maken met de bevolkingsgroei en het toenemende gemotoriseerde verkeer in die landen.

Vijf miljoen levens redden

De Verenigde Naties hebben een 'actiedecennium voor verkeersveiligheid' uitgeroepen om die verwachte stijging tegen te gaan. "We kunnen de komende tien jaar vijf miljoen levens redden door veranderingen in de verkeersveiligheid", zegt Krug. Maar daarvoor zijn volgens hem in veel landen wel betere wetten en een mentaliteitsverandering nodig.

Volgens de WHO heeft amper 15 procent van alle landen ter wereld een goede wetgeving om dronkenschap achter het stuur tegen te gaan of de bestuurders van bromfietsen en motoren ertoe aan te zetten altijd een helm te dragen. "We willen dat aandeel verhogen tot 50 procent tegen 2020", zegt Krug.

Betere wetgeving die ook wordt afgedwongen maakt een groot verschil. Twee jaar geleden voerde Vietnam de helmplicht in, en dat deed het gebruik van helmen stijgen van 20 tot 90 procent. Brazilië heeft onlangs strenge wetten goedgekeurd die dronken rijden verbieden, terwijl Mexico de gordelplicht heeft ingevoerd. "We moeten veel meer van dergelijke stappen zien", zegt Krug.

350 miljard

Verkeersongevallen kosten de wereld 350 miljard euro per jaar, schat de Wereldgezondheidsorganisatie. Doordat ze een deel van die kosten helpen vermijden, hebben investeringen in verkeersveiligheid een enorm terugverdieneffect. Elke euro die wordt uitgegeven aan veiligere wegen of voertuigen, levert de maatschappij 20 euro op.

Maar veel regeringen weten niet hoe veel een gebrekkige verkeersveiligheid hen kost, vooral omdat ze geen goede ongevalstatistieken hebben. Dat zegt Stephen Perkins van het Internationaal Transportforum in Parijs. "Een studie over ontmijners in Cambodja bracht aan het licht dat er meer van hen in het verkeer stierven dan bij ontploffingen. Overheden hebben goede gegevens nodig om in actie te kunnen komen."

De Wereldgezondheidsorganisatie hoopt dat landen zich duidelijke doelen stellen om de aantallen verkeerslachtoffers omlaag te krijgen – net zoals ze dat doen in de strijd tegen honger of besmettelijke ziekten. Ontwikkelingslanden hebben ook financiële hulp nodig om het verkeer snel veiliger te maken. De FIA Foundation, een Britse stichting die in 2001 werd opgezet door de internationale motorsportfederatie FIA, heeft 300 miljoen dollar (208 miljoen euro) ter beschikking gesteld om landen te helpen hun beleid bij te stellen. Krug maakt zich ook sterk dat de Wereldbank en andere internationale financiers de komende jaren meer rekening zullen houden met verkeersveiligheid bij de goedkeuring van grote wegenbouwprojecten.