Egoïstische collega maakt niet sneller carrière

Aardige werknemers trekken niet altijd aan het kortste eind, en met egoïsme en manipulatief gedrag kom je niet sneller vooruit, is de conclusie van de onderzoekers. Ze keken waar mensen die zich “onaangenaam” gedroegen op de universiteit, veertien jaar later op de carrièreladder stonden.

“Ik was verrast door de consistentie van de bevindingen”, zegt Cameron Anderson, medeauteur van de studie. “Los het individu of de context bleek onaangenaam gedrag mensen geen voorsprong te geven in het gevecht om macht – zelfs niet in de agressievere bedrijfsculturen.”

Persoonlijkheidstests

De onderzoekers baseerden zich op persoonlijkheidstests van studenten op drie universiteiten. Dezelfde mensen werden meer dan tien jaar later benaderd met de vragen naar hun positie binnen het bedrijf en de bedrijfscultuur. Ook werd aan collega’s gevraagd de positie en het gedrag van deze mensen te beoordelen.

De onderzoekers constateerden dat werknemers met egoïstische, agressieve en leugenachtige persoonlijkheidskenmerken geen grotere kans hadden op een machtspositie te komen dan genereuze, eerlijke en in het algemeen vriendelijke mensen.

Dat wil niet zeggen dat “ratten op de werkvloer” niet op machtsposities belanden, zegt Anderson. Het gebeurt alleen niet sneller dan bij andere werknemers, omdat onaangenaam gedrag er niet bij helpt. De macht die deze werknemers zich toe-eigenen met intimiderend gedrag, wordt geneutraliseerd door hun slechte interpersoonlijk relaties.

In overeenstemming met eerder onderzoek bleek daarnaast dat extraverte mensen eenvoudiger opklimmen binnen een bedrijf dan introverte. Dit komt vooral door hun sociale gedrag, energie en assertiviteit.

Succesondermijnend

“Het slechte nieuws is dat bedrijven onaangename individuen net zo vaak een leidinggevende functie geven als aardige mensen”, zegt Anderson. “Met andere woorden, ze laten toe dat ratten net zo vaak en net zo veel macht krijgen als ieder ander, terwijl deze mensen grote schade kunnen aanrichten binnen een organisatie.”

Anderson, die onderzoek doet naar sociale status, houdt zich al lange tijd bezig met de vraag of agressief Machiavelliaans gedrag mensen vooruit helpt. Dat is een belangrijke vraag voor managers, zegt hij, omdat uit veel onderzoeken is gebleken dat ratten in een machtspositie misbruik maken van mensen, hun eigen belangen voorop stellen, een verziekte bedrijfscultuur creëren en uiteindelijk het succes van de organisatie ondermijnen.

Ze fungeren volgens Anderson ook als “giftige rolmodellen”. Wie de biografie leest van voormalig Apple-topman Steve Jobs, zou kunnen denken dat hij “misschien net zo succesvol wordt als hij zich als een nog grotere klootzak gedraagt”, schrijven de auteurs in hun paper.

“Mijn advies aan managers is om vriendelijkheid als een belangrijke kwaliteit te zien voor machtsposities en leidinggevende functies”, zegt Anderson. “Onderzoeken zijn daar duidelijk over: deze mensen presteren uiteindelijk beter.”

Politiek

Het onderzoek zegt niet direct iets over welke effecten agressieve en egoïstische persoonlijkheidskenmerken hebben als het gaat om macht in het politieke domein, benadrukt Anderson. “De dynamiek is daar anders dan in organisaties. Maar er zijn ook parallellen. Manipulatieve en onbetrouwbare politici zullen meer moeite hebben om allianties in stand te houden vanwege hun schadelijke gedrag.”

Het onderzoek is gepubliceerd in Proceedings of the National Academy of Sciences.