Eén jaar na de aanval van Hamas op Israël: de harde balans

Op 7 oktober 2023 wordt Israël compleet verrast als Hamasstrijders het muziekfestival Nova en een nabijgelegen kibboets onder vuur nemen en duizenden raketten op Israël worden afgeschoten. Wat niemand voor mogelijk had geacht, is dat de strijders erin slagen om zowel over land als via de lucht het land binnen te dringen. Volgens Israëlische gegevens komen die dag 1200 mensen om; 250 Israëlische gijzelaars worden meegenomen naar Gaza. Over het lot van minstens honderd gijzelaars heerst nog veel onduidelijkheid.

Het militaire offensief dat een jaar geleden losbarstte en de verwoestende impact van het conflict op de Gazastrook is enorm. De impasse lijkt ook compleet nu de oorlog zich uitbreidt naar Libanon en ook Iran zich roert.  

Doden en gewonden

Volgens de laatste gegevens van het ministerie van Volksgezondheid van Gaza zouden nu 41.600 Palestijnen, de meeste onder hen gewone burgers, gesneuveld zijn.

Daarnaast hebben volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) meer dan 22.500 mensen “levensveranderende verwondingen” opgelopen waarvoor ze nu en in de toekomst revalidatie nodig hebben.

De WHO spreekt over “ernstige verwondingen aan ledematen, amputaties, ruggenmergtrauma, hersenletsel en ernstige brandwonden” die ook duizenden vrouwen en kinderen treffen.

VN-agentschap Unicef waarschuwt in maart van dit jaar voor een “explosie” van kindersterfte in Gaza, niet enkel door het wapengekletter, maar ook door de voedselcrisis die zich meer en meer begint af te tekenen in het gebied. Unicef getuigt over kinderen die sterven aan uitdroging en ondervoeding, terwijl vrachtwagens met levensreddende hulp vaak geblokkeerd staan aan de grenzen, zonder toestemming om de Gazastrook te mogen binnenkomen.

Polio

In juli leidt de rampzalige sanitaire situatie ertoe dat het poliovirus wordt aangetroffen in rioolwater in Gaza.

Een gevechtspauze wordt ingelast om internationale hulpverleners toe te laten om op een veilige manier poliovaccins te kunnen toedienen aan jonge kinderen in Gaza. Het tijdelijke staakt-het-vuren wordt niet benut om te praten over vrede.

Gevangen tussen het puin

De onophoudelijke bombardementen van Israël hebben het afgelopen jaar bijna twee miljoen Palestijnen gedwongen om hun huizen in Gaza te ontvluchten - dat zijn 9 op de 10 inwoners in de dichtbevolkte landstrook. Wat deze vluchtelingencrisis typeert is dat bijna alle ontheemden vast blijven zitten in het gebied en de grens naar bijvoorbeeld buurland Egypte hermetisch dicht blijft.

Satellietbeelden die in mei worden geanalyseerd door het Satellietcentrum van de Verenigde Naties  tonen aan dat meer dan de helft van de gebouwen in de Gazastrook is verwoest of beschadigd. Nog een schrijnende realiteit: zelfs scholen van de Verenigde Naties, ziekenhuizen en vluchtelingenkampen blijken geen veilige plek waar burgers kunnen schuilen, omdat Hamas-strijders zich onder de bevolking mengen en Israël beweert dat de door de milities gebouwde tunnels zich vaak onder deze publieke plaatsen bevinden.

Het conflict zal onder meer daarom ook de geschiedenis ingaan als een van de dodelijkste voor hulpverleners en journalisten.

Op de eerste verjaardag van de aanval wordt ook pijnlijk duidelijk dat het trauma voor veel hulpverleners onder wie artsen, verplegers en ambulanciers bijzonder groot is, om nog maar te zwijgen van de mentale tol voor de burgers aan de beide kanten van het conflict.

Economische en ecologische ramp

Volgens Unicef hebben minstens 45.000 zesjarigen in Gaza afgelopen september hun eerste schooldag gemist omdat ook onderwijsinstellingen ernstig beschadigd zijn of ze ondertussen in een vluchtelingenkamp verblijven zonder schoolinfrastructuur.

Sinds oktober 2023 hebben ook minstens 39.000 leerlingen de eindexamens van hun laatste jaar secundair onderwijs gemist.

Naast de quasi volledige instorting van de economie in Gaza wordt ook duidelijk dat de Palestijnen aankijken tegen een enorme ecologische ramp wanneer de oorlog ooit stopt: de natuur, de bodem en de waterbronnen zijn immers ernstig vervuild.

Zo is de infrastructuur voor water en riolering vrijwel volledig verwoest en zaken zoals bijvoorbeeld de grootschalige schade aan zonnepanelen leidt tot lekkage van lood en andere zware metalen in het leefmilieu.