Dieren in de Middellandse Zee duiken steeds dieper om te ontsnappen aan het warme water

Is de diepte waarop het mariene leven zich afspeelt in de Middellandse Zee de voorbije veertig jaar veranderd? Met die vraag gingen onderzoekers van de universiteit van Tel Aviv aan de slag.

Uit hun onderzoek, dat meer dan tweehonderd mariene diersoorten onder de loep nam, blijkt van wel. Gemiddeld verplaatsten zeedieren - waaronder vissen, schaaldieren en weekdieren zoals inktvissen - hun habitat 55 meter dieper, wat een gemiddeld temperatuurverschil van 6 graden oplevert.

De opwarming van de aarde is meer uitgesproken in de Middellandse Zee dan in andere wateren, aldus de studie: zo’n 1 graad per jaar. Hoewel dat op het eerste gezicht niet veel lijkt, zijn mariene diersoorten erg gevoelig voor temperatuurverschillen.

“Voor veel zeedieren bereiken we stilaan de limiet”, zegt Jonathan Belmaker van de universiteit van Tel Aviv.

Zijn collega en hoofdauteur van de studie Shahar Chaikin legt uit dat vooral koudwatersoorten diepere oorden opzoeken. “Daarentegen zijn er soorten die binnen een klein temperatuurbereik functioneren en veel minder diep gaan, waarschijnlijk omdat ze in dieper water niet kunnen overleven.”

Controverse

Het idee dat zeedieren zich kunnen aanpassen aan stijgende watertemperaturen door dieper te gaan leven is controversieel in de wetenschappelijke wereld. Veel eerdere onderzoeken geven aan dat veel diersoorten ecologisch beperkt zijn om verder onder de zeespiegel te gedijen, en eerder gaan migreren naar andere wateren als reactie op een warmere oceaan.

Volgens de Israëlische wetenschappers tonen hun bevindingen duidelijk aan dat - alleszins in de Middellandse Zee - veel soorten wel degelijk dieper trekken om te ontsnappen aan het warme water.

Dat heeft volgens hen belangrijke implicaties: natuurgebieden op zee moeten herbeken worden zodat ze ook de dieren beschermen die de diepte opzoeken. En het heeft een grote impact op de visserij: vissersboten zullen verder de zee op moeten en dieper moeten gaan vissen. Ze zullen dus meer energie verbruiken en mogelijk grotere schade toebrengen aan het ecosysteem.

Bovendien botst de strategie van de zeedieren ook op limieten. “Zelfs als soorten dieper gaan om aan het warme water te ontsnappen en deze snelle adaptatietechniek helpt, is er nog steeds een grens: de zeebodem”, zegt Belmaker. “We zien nu al dat de populaties van diepzeevissen zoals kabeljauw afnemen, waarschijnlijk omdat ze nergens dieper konden gaan.”