Demonstranten Soedan doen ultieme poging om leger voor zich te winnen

Op zaterdag 6 april hadden de grootste demonstraties plaats sinds het begin van de onrust vier maanden geleden startte. Het protest was verspreid over verschillende steden in Soedan. Plaatselijke media spreken over tienduizenden demonstranten in hoofdstad Khartoem alleen al. 

6 april is een symbolische dag, want op die datum in 1985 pleegde het leger een coup na massale demonstraties tegen de toenmalige president. Soedanese demonstranten hopen nu hetzelfde te bereiken.

Vrijheid

“Vrijheid vrijheid” en “Ga gewoon weg”, scandeerden de demonstranten vandaag (maandag).

Activist en IT’er Ahmed (23)* is sinds zaterdag dag en nacht bij het ministerie van defensie. “Ik ben trots als eerste groep demonstranten hier te zijn aangekomen,” vertelt hij, en beschrijft de sfeer onder de demonstranten als “ontzettend positief” en uitgelaten.

Volgens Ahmed is het aantal demonstranten dat zich aansluit bij het protestkamp gedurende de dag gestaag aan het stijgen tot ver in de duizenden.

In de nacht van zondag op maandag probeerden de veiligheidstroepen verschillende keren de demonstratie uiteen te drijven “met traangas, kogels en geluidsbommen,” zegt Ahmed. Soldaten van het leger grepen tot twee keer in om het protestkamp te beschermen en raakten slaags met de oproerpolitie. “[De politie] mag officieel geen traangas werpen in de buurt van legerfaciliteiten,” aldus Ahmed.

Brood- en brandstofprijzen

Een dokter en een soldaat zouden volgens Ahmed zijn omgekomen in de schermutselingen, maar officiële kanalen hebben dit niet bevestigd.

De protesten in Soedan begonnen in de stad Atbara ten noorden van Khartoem op 19 december 2018 en werden in eerste instantie gedreven door woede over de gestegen brood- en brandstofprijzen. De demonstranten keerden zich al snel tegen het regime en president Omar al-Bashir in het bijzonder. De grote vraag was en is, of het leger achter de president blijft staan, of de kant van de demonstranten kiest en Al-Bashir gaat afzetten.

Leger

Vorige week woensdag nog zei de legertop de leiding van het land te steunen, en niet toe te zullen staan dat Soedan in chaos zou vervallen.

Ahmed hoopt dat de huidige schaal van de demonstraties het leger op andere gedachten zal brengen, maar vreest ook voor een bloedbad als het leger toestaat dat het protestkamp wordt aangevallen. “Het opbreken van het kamp zou minstens duizend doden kosten”, zegt hij.

Keert het tij?

Het tij lijkt langzaam ten gunste van de demonstranten te keren. “Er zijn steeds meer signalen dat het leger, met name de ranken vanaf brigadier-generaal naar beneden, de kant kiest van de opstand”, zegt Soedan-expert Eric Reeves.

De protesten worden doorgaans georganiseerd door de Soedanese Associatie voor Professionals (SPA).

In een verklaring op Facebook op zondag riep de SPA het leger op “de natie en het volk” te dienen, en niet “het regime”. Ook moedigde het de demonstranten bij het ministerie te blijven bivakkeren “tot de overwinning binnen handbereik is”.

Dodelijke slachtoffers 

Zaterdag zouden er volgens bronnen van de oppositie zes doden zijn gevallen bij de protesten, de autoriteiten hebben een dode bevestigd. Het officiële aantal dodelijke slachtoffers sinds het begin van de protesten is 32, maar mensenrechtenorganisaties zoals Human Rights Watch spreken over hogere aantallen, tot zeker 60.

Al-Bashir kwam in 1989 aan de macht via een door islamisten gesteunde coup. In reactie op de protesten heeft hij een nieuw kabinet aangesteld en het leiderschap van zijn partij overgedragen, maar hij heeft herhaaldelijk gezegd ten minste tot de geplande verkiezingen in 2020 aan te willen blijven.

* Ahmed is uit veiligheidsoverwegingen een gefingeerde naam. De echte naam is bij de redactie bekend.