Chinese vraag naar soja bepalend voor westerse landbouw
WASHINGTON, 9 januari 2013 (IPS) -
De afgelopen decennia is de wereldwijde oogst van soja verzestienvoudigd. De grootste vraag komt uit China, dat soja voornamelijk gebruikt als voeder voor varkens en gekweekte vis. En daarin schuilt een probleem, zegt milieuactivist Lester Brown.
De sojaboon werd 3000 jaar geleden gedomesticeerd door boeren in het oosten van China. Het zou echter duren tot na de Tweede Wereldoorlog eer soja op grote schaal bekend werd en het kon aansluiten bij maïs, rijst en tarwe als vierde grootste gewas ter wereld.
De stijging van de vraag kwam er vooral nadat voedseldeskundigen ontdekten dat diervoeder bestaande uit een deel sojameel en vier delen graan, de efficiëntie verhoogt waarmee vee en pluimvee hun voedsel omzetten in dierlijke eiwitten.
Grote Hongersnood
China's honger naar vlees, melk en eieren deed ook de vraag naar soja stijgen. De helft van het wereldwijde aantal varkens bevindt zich in China met als gevolg dat het grootste deel van de soja als varkensvoer eindigt. De snelgroeiende pluimveehouderij is afhankelijk van sojameel en ook in voeder voor geweekte vis worden grote hoeveelheden soja gebruikt.
In 1995 werd 14 miljoen ton soja op Chinese bodem geproduceerd en bedroeg het verbruik eveneens 14 miljoen ton. In 2011 werd er opnieuw 14 miljoen ton geproduceerd maar was de consumptie gestegen tot 70 miljoen ton. Zesenvijftig miljoen ton moest dus worden geïmporteerd.
China's verwaarlozing van de sojaproductie weerspiegelt de politieke beslissing van Peking in 1995 om zich te concentreren op graan. Met de Grote Hongersnood van 1959-1961 in het achterhoofd, wilde men inzetten op zelfvoorziening en niet langer afhankelijk zijn van de buitenwereld voor voedselreserves.
De graanproductie werd sterk gepromoot en rijkelijk gesubsidieerd met een snel afnemende soja-oogst tot gevolg.
Met 1,35 miljard Chinezen die de voedselketen steeds meer wijzigen, zal de vraag naar de invoer van soja vrijwel zeker blijven stijgen.
Monocultuur
Het voornaamste gevolg van die enorme vraag zal gevoeld worden in de westerse landbouw. De Verenigde Staten hebben meer land begroeid met soja dan met tarwe. In Brazilië neemt soja meer land in beslag dan alle andere graangewassen samen. Argentinië heeft dubbel zoveel soja dan andere granen, wat het land gevaarlijk dicht bij een monocultuur van soja brengt.
Samen zijn ze goed voor vier vijfde van de wereldwijde sojaproductie. Waar de groei van de graanoogst sinds het midden van de twintigste eeuw voornamelijk te maken had met een verdrievoudiging van de opbrengst per hectare, is de zestienvoudige toename van soja wereldwijd vooral te danken aan een uitbreiding van de bebouwde oppervlakte. Het gebied breidde zo'n zeven keer uit voor slechts een dubbele opbrengst. Daarin schuilt het probleem.
Waar zal meer soja nog kunnen worden geplant? De VS hebben geen beschikbare akkergrond over. De enige manier om extra grond voor sojaproductie te vinden, is door een verschuiving ten nadele van andere gewassen zoals tarwe en maïs. In Brazilië is nieuwe grond afkomstig uit het Amazonegebied of de cerrado, het savanne-achtige gebied in het zuiden.
Eenvoudig gezegd heeft het redden van het Amazonewoud nu alles te maken met het terugdringen van de vraag naar sojabonen door het stabiliseren van de wereldbevolking en de vermindering van vleesconsumptie. Tegen deze achtergrond is de recente afname van vleesconsumptie in de VS alvast welkom nieuws.
Lester Brown is actief in de wereldwijde milieubeweging en voorzitter van Earth Policy Institute.
09 januari 2013 - 08:38
Meer nieuws
Katoenen kleding van Zara en H&M blijkt gelinkt aan illegale houtkap in Brazilië. De Britse milieuorganisatie Earth Sight kon bijna een miljoen ton grondstoffen volgen van de Braziliaanse Cerrado tot de Aziatische kledingfabrieken waar katoenen T-shirts voor beide merken in elkaar worden gestikt.
Een duurzamer model voor de Braziliaanse Cerrado beschermt niet alleen de wereld tegen een voedselcrisis. Het kan de Braziliaanse economie ook 72 miljard dollar extra per jaar opleveren, zegt een rapport van het World Economic Forum.
Uit een nieuwe analyse van Oxfam blijkt dat minder dan acht cent van elke euro aan belastinginkomsten in de G20-landen afkomstig is van belastingen op vermogen. Goederen en diensten worden veel zwaarder belast.
De leden van de Afrikaanse Unie zijn overeengekomen om de handel in ezelshuiden te verbieden. Ezels werden massaal geslacht omdat hun huiden waardevol zouden zijn voor de traditionele Chinese geneeskunde.
Groene elektriciteit heeft de wereldeconomie in 2023 een boost van 10 procent gegeven, door de investeringen in de productie van schone energie en de verkoop van elektrische auto’s. Dat zeggen analisten van het Internationaal Energieagentschap (IEA).
Europese lagekostenmaatschappijen als Ryanair en Wizz Air vervuilden in 2023 meer dan ooit. Ze stoten nu aanzienlijk meer uit dan tijdens de piek voor de coronapandemie.
De moderniteit komt met rasse schreden in Cambodja, ziet journalist Kris Janssens (48) die er sinds 2016 woont en werkt. De overwegend jonge bevolking wil vooruit met het leven en omarmt technologie eerder dan landbouw of visserij. Lukt het de Cambodjanen om de authentieke ziel van hun land te verenigen met de droom van vooruitgang?
Vorig jaar sloeg een piek in de oceaantemperaturen wetenschappers overal ter wereld met verstomming. Wat zijn de oorzaken van die plotse stijging en wat zijn de gevolgen? Zes Australische oceaan- en klimaatwetenschappers lijsten op wat we nu al weten.
Selecteer een continent
voor meer nieuws
Doorzoek ons archief
