Brazilië kijkt naar groen boegbeeld na dood presidentskandidaat

Marina Silva, minister van Leefmilieu van 2003 tot 2008, heeft een aanzienlijk kiezerspotentieel. Bij de presidentsverkiezingen van 2010, gewonnen door Dilma Rousseff, haalde ze verrassend bijna 20 miljoen stemmen, 19 procent van het totaal.

Voor de nieuwe verkiezingen, dit najaar, was ze de running mate van Eduardo Campos, kandidaat van de Socialistische Partij (PSB). Maar vorige woensdag kwam Campos om bij een vliegtuigongeval.

Politieke vernieuwing

Silva is het gezicht van de politieke vernieuwing in Brazilië. Sinds het begin van de massale protesten in juni vorig jaar ligt ze steeds beter in de markt.

Er gaan steeds meer stemmen op om Silva zelf (opnieuw) als presidentskandidaat naar voren te schuiven. Door de nationale commotie na Campos' tragische dood is er meer dan ooit sympathie voor een kandidaat die de traditionele dominantie van de twee grote partijen, de Arbeiderspartij (PT) en de Partij van de Braziliaanse Sociaaldemocratie (PSDB), kan doorbreken.

Twee ministers van Lula

De Arbeiderspartij regeert al sinds 2003, eerst onder Luiz Inácio Lula da Silva, sinds 2010 onder Rousseff. De PSDB had van 1995 tot 2002 de meerderheid. Volgens de peilingen gaat het dit najaar opnieuw tussen beide partijen.

Maar als Silva zich kandidaat stelt, dan sluiten analisten niet uit dat er een tweede ronde komt tussen haar en Rousseff. Beide vrouwen waren minister in Lula's regering.

Alles hangt nu af van de PSB-leiding. Die heeft tot zaterdag de tijd om een opvolger aan te duiden. De vraag is hoever de partijtop zich kan vinden in de groene ideeën van Silva.

Groen kopstuk

Marina Silva is het gezicht van de Braziliaanse milieubeweging. Ze begon haar politieke carrière in de kleine Amazonedeelstraat Acre. Pas op haar zestiende leerde ze lezen en schrijven.

Ze werkte nauw samen met Chico Mendes, de leider van de rubbertappers in Acre die in 1988 vermoord werd. Die samenwerking leidde tot haar eerste verkiezingsoverwinningen.

Ze kwam in 1994 in de Senaat en werd een van de kopstukken van de PT, die in 2003 de macht veroverde. Ze werd Lula's milieuminister maar stapte in 2008 op omdat de regering volgens haar te weinig rekening hield met het milieu en met de armen.

Silva sloot zich aan bij de kleine Groene Partij (PV). Het is als groen kopstuk dat ze in 2010 verrassend 19 procent haalde bij de presidentsverkiezingen en derde werd.

Ondertussen verliet ze de PV na inhoudelijke meningsverschillen. Een poging om een nieuwe partij op te richten mislukte omdat ze te weinig handtekeningen kon voorleggen. Daarop werd ze lid van de PSB van Eduardo Campos. Het leidde tot de tandem Campos-Silva.

Kernenergie en ggo's

Nochtans wijkt Silva's visie op heel wat punten af van die van de PSB. De partij leverde in de twee regeringen van Lula de ministers van Wetenschap en Technologie – een van hen was trouwens Eduardo Campos – en toonde zich toen voorstander van kernenergie en ggo-gewassen. Campos was ook een pleitbezorger van enkele grote economische projecten in Pernambuco, de deelstaat waarvan hij gouverneur was, projecten die bij de milieubeweging op weinig bijval konden rekenen.

Pas vorig jaar brak de PSB met de Arbeiderspartij. Campos, die in Pernambuco op een populariteit van meer dan 70 procent kon rekenen, besloot toen zelf naar de kiezer te gaan als alternatief voor de twee grote traditionele partijen.

Volgens de laatste peiling van het Instituto Data Folha, die in juni plaatsvond, zou Rousseff 36 procent halen, Aecio Neves van de PSDB 20 procent en Campos 8 procent.

Zwakke punten

Dezer dagen worden twee zwakke punten van Silva dik in de verf gezet. Met haar ecologisch discours schrikt ze de bedrijfswereld af, wat een invloed kan hebben op de donaties aan haar campagne. En ze is overtuigd lid van de Pinksterkerk. Dat levert haar veel steun op bij evangelische gelovigen maar bij de katholieke meerderheid valt dat in minder goede aarde.