Bosbranden verstoren nachtelijk bestuivingsproces

Een team internationale experts deed onderzoek naar de gevolgen van bosbranden in Portugal voor bloemen, motten en hun interactie. Uit eerdere studies bleek dat insecten die overdag actief zijn, soms profiteren van bosbranden. Doordat dominantere planten verdwenen zijn, krijgen kleinere bloemsoorten meer kans. 

Voor motten, die ‘s nachts actief zijn, geldt dan niet, constateren de onderzoekers. Ze waren na een bosbrand in kleinere aantallen en met minder soorten aanwezig.

Minder stuifmeel

Van de in Portugal gevangen motten transporteerde 70 procent stuifmeel. In het voorjaar is echter meer dan 95 procent van de motten betrokken bij dit ecologisch belangrijke bestuivingsproces. In totaal droegen de motten stuifmeel bij zich van meer dan 80 procent van de in het plantsoorten in het gebied dat bestudeerd werd.

Op plaatsen waar sprake was geweest van bosbranden, lag de hoeveelheid stuifmeel die de motten transporteerden echter vijf keer lager. Dat wijst erop dat regelmatig terugkerende bosbranden het nachtelijke bestuivingsproces verstoren. Daarmee neemt ook het risico op uitsterving van belangrijke soorten toe.

De onderzoekers constateerden ook dat de samenstelling van de mottenpopulatie aanzienlijk veranderde in de gebieden waar branden hadden gewoed. Waarschijnlijk heeft dat te maken met het onvermogen van motten om te broeden in gebieden planten verwoest zijn door vuur.

Bijen

Insecten die overdag actief zijn, zoals bijen, lieten eerder zien positief te reageren op de toename van bronnen van stuifmeel en nectar na een brand. “We wisten niet of dat ook zou gelden voor insecten die ‘s nachts actief zijn”, zegt Callum Macgregor van het departement Biologie van de University of York (Engeland).

“Door verbrande terreinen te vergelijken met terreinen in de buurt die nog intact waren, ontdekten we dat er meer bloemen en meer verschillende soorten bloemen opkwamen na een brand. Dat kwam vooral door een toename van bloemen in de winter en in het voorjaar. Van motten troffen we na een brand echter minder soorten aan, en in kleinere hoeveelheden. Dat was in alle seizoenen het geval.”

Minder veerkracht

“Aangezien wildbranden steeds vaker voorkomen in bijvoorbeeld Portugal en de Verenigde Staten, is dit reden tot zorg. Ecosystemen kunnen minder veerkrachtig worden en meer moeite krijgen om weer goed te gaan functioneren na branden”, zegt Darren Evans van de School of Natural Environmental Sciences van Newcastle University in Engeland.

Het onderzoek is deze week gepubliceerd in Functional Ecology.