Bisschop Chiapas voelt zich “misbegrepen” door Vaticaan

Diakens staan in de hiërarchie van de katholieke Kerk net een trapje onder priesters. Ze kunnen helpen bij het toedienen van sacramenten, kunnen missiewerk doen en mogen eventueel getrouwd zijn. In dat geval is hun diakenschap “permanent”, dat wil zeggen dat de deur naar het priesterschap definitief gesloten blijft.
De prefect van de Congregatie van de Geloofsleer, kardinaal Francis Arinze, stuurde onlangs een brief naar Arizmendi waarin hij vroeg dat enkele “ernstige doctrinaire en pastorale dubbelzinnigheden” in de plannen voor het bisdom zouden worden gecorrigeerd. De theologische waakhond van het Vaticaan stoorde zich met name aan de intentie van Arizmendi om getrouwde diakens tot priester te wijden.

Getrouwde diakens

Arizmendi ontkent nu dat het ooit zijn bedoeling is geweest getrouwde diakens tot priester te wijden. Het celibaat voor priesters geniet zijn “volledige steun”, zo verklaarde de bisschop van Chiapas. “Ik ben in oktober naar Rome gegaan om mijn positie te verduidelijken. Maar soms begrijpen ze ons al niet in Mexico-stad, dus je kan je inbeelden wat er kan gebeuren in het Vaticaan.
Arizmendi is sinds mei 2000 bisschop van Chiapas en de opvolger van de controversiële Samuel Ruiz. Die werd door de lokale grootgrondbezitters de “rode bisschop” genoemd omwille van zijn voorkeur voor de bevrijdingstheologie. De vorige paus, Johannes-Paulus II, verbood Arizmendi nieuwe inheemse diakens te wijden, omdat de diakens die reeds in functie waren een “weinig solide en evenwichtige opleiding” hadden genoten.

Ideologisering

Het verbod werd onder Paus Benediktus XVI verlengd. Rome heeft ook de indruk dat de Katholieke Kerk in Chiapas een “autonoom” karakter krijgt en waarschuwt voor “ideologisering”.
Arizmendi betreurt naar eigen zeggen het misverstand met de paus en verduidelijkt dat hij geen autonome, maar een “autochtone Kerk” wil opbouwen in de zin van het tweede Vaticaanse Concilie (1962-1965), dat wil zeggen een Kerk die is aangepast aan de culturele context. De autochtone Kerk was ook het streefdoel van bisschop Ruiz, die in de veertig jaar dat hij het bisdom leidde de vorming en wijding van inheemse diakens en priesters actief heeft gestimuleerd.
Van de 330 diakens in Chiapas zijn er volgens de bisschop velen “oud en ziek en niet meer in staat om de Kerk te helpen”. Arizmendi wil graag 200 nieuwe inheemse diakens benoemen. Het bisdom van San Cristobal de las Casas is meer dan 37.000 vierkante kilometer groot en telt 1,5 miljoen inwoners, de meerderheid van inheemse origine.
Geen enkel Mexicaans bisdom heeft zoveel diakens als San Cristobal, zo rechtvaardigt het Vaticaan de wijdingstop. Volgens Arizmendi houdt die visie geen rekening met de geografische realiteit in zijn bisdom, waar veel inheemse gemeenschappen geïsoleerd leven, ver van steden of wegen.
Volgens de Mexicaanse religieuze expert en columnist Bernadno Barranco is het Vaticaan vooral beducht voor de banden tussen de clerus en het Zapatistisch Leger voor Nationale Bevrijding (EZLN). Heel wat voormalige inheemse catechisten en missionarissen behoren tot de leidende figuren van het EZLN, dat in 1994 kort de wapens opnam om zich nadien geweldloos te gaan inzetten voor de rechten van de inheemse gemeenschappen in Mexico. Ze bouwen daarbij verder op de erfenis van bisschop Ruiz, die inheemse sociale organisaties en hun eisen voor betere levensomstandigheden actief steunde.