Besmettingen met mpox verviervoudigd in DRCongo

Uit een analyse van het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) en het Nationaal Instituut voor Biomedisch Onderzoek (INRB), gepubliceerd in The Lancet, blijkt dat het mpox-virus zich blijft verspreiden en ook telkens nieuwe manieren vindt om dat te doen. Vooral jonge kinderen en mensen op het platteland worden zwaar getroffen, aldus de onderzoekers.
 
Sinds 2010 werden 60.967 vermoedelijke gevallen van mpox (voorheen bekend als monkeypox of apenpokken) en 1798 vermoedelijke sterfgevallen gemeld in de DRC. Plattelandsbewoners werden aanzienlijk meer getroffen dan stedelingen. Kinderen onder de vijf jaar liepen meer besmettingen op en lopen meer risico op een dodelijke afloop.

Pokkenvaccin

Volgens de experts is een belangrijke oorzaak voor die toename het stopzetten van vaccinaties tegen pokken (smallpox) in de jaren 1980. Dat pokkenvaccin bood kruisbescherming tegen mpox, en de stopzetting heeft de bevolking kwetsbaarder gemaakt voor een infectie met dat virus.

In 2021 is wel een scherpe daling van het aantal gerapporteerde gevallen te zien, maar dat komt wellicht door verstoringen in de opvolging van de besmettingen tijdens de Covid-19-pandemie, want in 2022 en 2023 namen de gevallen weer aanzienlijk toe.

De systematische toename van het aantal gevallen sinds 2010 is uiteindelijk uitgemond in een nieuwe variant: Clade Ib. Sinds 2024 verspreidt die zich snel over de DRC en de buurlanden. Als gevolg verklaarde de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) mpox vorig jaar tot een noodsituatie voor de volksgezondheid in de DRC, maar ook met een internationale dreiging.

Snelle verspreiding

Het onderzoek stelt dat verschillende factoren bijdragen aan de verspreiding van de ziekte. In eerste instantie is er ontbossing: omdat bomen worden gekapt geraken ecosystemen verstoord en komen mensen steeds vaker in contact met wilde dieren die drager zijn van het virus.

Die overdracht van dier op mens is een belangrijke factor, maar toch zien de onderzoekers ook een toename in de infecties van mens op mens, onder andere door seksueel contact.

Tot slot zijn de gewapende conflicten in de DRC, die mensen op de vlucht doen slaan, verantwoordelijk voor de snelle verspreiding van het virus naar nieuwe gebieden.
 
De onderzoekers noemen hun bevindingen een wake-up call voor de wereld om meer in te zetten op een verbeterde ziekte-opvolging, meer gerichte vaccinatiestrategieën en krachtige interventies op het gebied van de volksgezondheid. Daarnaast wijzen ze op het belang van sterke gezondheidszorgsystemen, goed getrainde gezondheidswerkers en aandacht voor omgevingsfactoren zoals biodiversiteitsverlies. “Die zijn essentieel om de verspreiding van mpox tegen te gaan”, luidt de conclusie.