Bergrivieren in de Andes stoten verrassend veel broeikasgassen uit

Rivieren vervoeren organisch materiaal, zoals resten van planten, van land naar zee. Een deel daarvan vergast tijdens de reis tot CO2 onder invloed van micro-organismen. Een ander deel blijft op de oevers liggen na overstromingen, waar het ook CO2 produceert. Als rivieren bepaalde mineralen transporteren, kunnen ze bovendien het erg krachtige broeikasgas methaan uitstoten.

Stromen in het Andesgebergte dragen zo respectievelijk 35 procent en 72 procent bij aan de uitstoot van CO2 en methaan door rivieren in het Amazonebekken, stelt de studie in Nature Communications Earth & Environment.

Drie soorten rivieren

Volgens de Luikse onderzoekers bestaat het Amazonegebied uit drie riviersystemen die verspreid zijn over bergen en vlaktes. Elk van de types heeft een verschillende uitstoot.

De eerste, de bergstroom, is klein en stroomt snel over steil, rotsachtig terrein. Dit bevordert een krachtige fysieke uitwisseling van gassen met de atmosfeer. Door het steile terrein is er echter geen grote accumulatie mogelijk van sedimenten of materiaal die de productie van CO2 en methaan stuwen.

Rivieren in het laagland zijn dan weer gemiddeld breder en meer kronkelig. Door de trage waterstroom is er minder uitwisseling van gassen met de atmosfeer. De hogere temperaturen zorgen er wel voor dat dikkere lagen sediment en organisch materiaal zich ophopen, wat de productie en het transport van CO2 en methaan bevordert.

“En er is nog een derde type”, legt onderzoeker Gonzalo Chiriboga uit. “Deze rivieren bevinden zich in de vlakten aan de voet van bergketens en worden ‘piedmont-rivieren’ genoemd. Ze ontvangen grote hoeveelheden deeltjes van bergrivieren die stroomopwaarts liggen. Deze deeltjes worden tijdelijk afgezet en verder stroomafwaarts getransporteerd tot ze de oceaan bereiken.”

Methaanfabrieken

Wanneer de deeltjes worden afgezet als sediment, bevordert dit de productie van methaan door fermentatie. Dus, figuurlijk gesproken, kunnen deze rivieren vergeleken worden met echte “methaanfabrieken.”

“Wij ontdekten dat bergrivieren in de Andes een hogere uitstoot hebben dan rivieren in het laagland, en hotspots zijn voor de uitstoot van CO2 en methaan”, voegt Chiriboga eraan toe.