"Belgische grootbanken voeden de plastic crisis"

Volgens het onderzoek van FairFin investeerden ING, Deutsche Bank, BNP Paribas, KBC en Belfius tussen 2016 en 2021 samen bijna 3 miljard euro in Ineos en Borealis.

Beide bedrijven bouwen of plannen nieuwe fabrieken die de bouwstenen voor plastic produceren in haven van Antwerpen. De Antwerpse haven is al één van de belangrijkste plastic-centra van de wereld, maar Project One van Ineos en de fabriek die Borealis plant in Kallo zullen die reputatie fors versterken.

Hardnekkig vervuilend

Nochtans heeft elke fase in de levenscyclus van plastic een zware impact op mens en milieu. Het wordt gemaakt uit olie en gas, waarvan de ontginning vaak erg vervuilend is. De petrochemie die plastic produceert, is een van de meest broeikasgas -en  energie-intensieve sectoren ter wereld.

Bovendien is ook het product zelf erg vervuilend. Wereldwijd wordt minder dan 10 procent van het plastic afval gerecycleerd. Meer dan 90 procent wordt op stortplaatsen gedumpt, in verbrandingsovens verbrand, of eindigt in de oceanen, waterwegen en landschappen, vaak na eenmalig gebruik. Men vindt tegenwoordig zelfs plasticdeeltjes in de meest afgelegen gebieden op aarde, en diep in onze longen.

Koolstofbudget

Eind deze maand starten onderhandelingen over een internationaal verdrag om deze “plasticcrisis” aan te pakken. Zo’n verdrag zal alleen effect hebben als de immer groeiende productie van plastic aan banden wordt gelegd, stellen  experten uit Canada, Duitsland, India, Noorwegen, Zweden, Turkije, het VK en de VS in een open brief.

Uit een onderzoek uit 2021 blijkt dat, om de ergste gevolgen van de plastic-crisis te beperken, we tegen 2040 alle productie van nieuw plastic moeten stopzetten. Maar als Project One wordt gebouwd, blijft het nog tot 2060 actief.

Momenteel wordt er 360 miljoen ton nieuw plastic per jaar geproduceerd en de industrie groeit nog steeds. Volgens de huidige groeiscenario's zal de plasticindustrie haar CO2-emissies de komende decennia verdubbelen. Zo wordt het nagenoeg onmogelijk om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graden. Plastic zou in dat geval namelijk een vijfde van het resterende koolstofbudget tot 2050 opsouperen.

Fairfin wijst erop dat er ook economische risico’s verbonden zijn aan investeringen in de plasticproductie. Momenteel is er namelijk wereldwijd een overproductie, terwijl bewustwording en regulering knibbelen aan de vraag. In het geval van Project One is het de Vlaamse belastingbetaler die een groot deel van de risico’s draagt. Het investeringsfonds (PMV) van de Vlaamse overheid staat namelijk garant voor het project, voor een bedrag tussen de 250 en 500 miljoen euro.