Amerika maakt zich grote zorgen over het nieuwe Zuid-Soedan

"De Verenigde Staten hebben gedurende de hele strijd achter de volken van Soedan gestaan", zei senator John Kerry, "en we moeten betrokken blijven tot er duurzame vrede in de regio is." Niet alleen het zuiden is nieuw, zei hij. "Het is de realiteit dat er twee nieuwe landen zijn ontstaan. Ook een Noorden dat ingrijpend is veranderd."

De speciale gezant voor Soedan, ambassador Princeton Lyman, zei dat de VS Soedan willen helpen, nu het zich moet aanpassen aan veel minder olie-inkomsten. Dan moet het zich wel houden aan het in 2005 gesloten vredesakkoord. "Het hangt af van hun gedrag en van wat de komende weken en maanden gebeurt. Dat is geen dictaat. Het is een kwestie van zich houden aan internationale standaarden en eigen beloften."

Minder hoopvol

President Omar al-Bashir beloofde deze week dat Soedan de regio’s Blauwe Nijl en Zuid-Kordofan zal stabiliseren en ontwikkelen. Maar volgens mensenrechtenorganisaties is de realiteit op de grond een stuk minder hoopvol.

Gisteren verscheen ook het rapport van het Satellite Sentinel Project. Deze Amerikaanse organisatie heeft vanuit de lucht bewijzen verzameld voor de aanwezigheid van massagraven op drie plaatsen in Zuid-Kordofan, en dus bewijs voor systematische moordpartijen op de Nubavolkeren in het grensgebied. Dat sluit aan bij beschuldigingen van mensenrechtenorganisaties, die een nieuwe humanitaire crisis vrezen.

In het hele gebied zijn volgens de VN zo'n honderdduizend burgers uit hun huizen verdreven. Het conflict gaat om het olierijke district Abyei, dat in mei werd geannexeerd door het Soedanese leger. In juni stuurde het bevrijdingsleger van Zuid-Soedan, de SPLA, troepen naar de regio om terug te slaan. Afgelopen week meldden de VN luchtbombardementen door Soedan op SPLA-gebied.

Doorwoekeren

Ambassadeur Lyman maakt zich grote zorgen. "We moeten het district demilitariseren. We moeten dit volgens een streng tijdsschema aanpakken, anders blijft het doorwoekeren als bron van conflict."

De VS hebben zowel al-Bashir als Salva Kiir, president van Zuid-Soedan, opgeroepen snel terug te keren tot de onderhandelingstafel om het vredesakkoord te completeren, wat eigenlijk voor het referendum op 9 januari had moeten gebeuren. Niet alleen de status van Abyei moet worden besproken, maar ook andere cruciale onderwerpen, zoals afspraken over burgerschap, de verdeling van olie-inkomsten en een methode om vrede aan de grens te bewaken.

"Hoe deze zaken op de korte termijn worden geregeld zal de relatie tussen beide staten in de toekomst bepalen", aldus Lyman.