Afschuw in Cuba over misstanden in psychiatrisch ziekenhuis

De staatskrant Granma doorbrak maandag de stilte over de zaak, die een jaar geleden speelde. De krant meldde dat aanklagers gevangenisstraffen van zes tot veertien jaar hebben geëist tegen een onbekend aantal bestuurders en stafleden die tussen 17 en 22 januari terechtstonden.

Ze worden beschuldigd van nalatigheid en verwaarlozing van minderjarigen, gehandicapten en zieken, en van verduistering.
 
Naar verwachting zullen de vonnissen binnen een paar dagen volgen. Onder de aangeklaagden, die niet met naam genoemd zijn, bevinden zich de ziekenhuisdirecteur en verschillende afdelingsdirecteuren.

Slechte voeding

De 26 psychiatrische patiënten overleden tijdens een ongewone koudegolf in januari vorig jaar.  Granma, de spreekbuis van de regerende Communistische Partij, meldde dat de ziekenhuisstaf niet de nodige maatregelen nam om de patiënten warm te houden. Ook kregen ze geen adequate voeding.

Uit een klinisch onderzoek van de patiënten bleek dat zij "tekenen van ondervoeding" vertoonden. Veel patiënten leden aan bloedarmoede en vitaminetekorten, ondanks het feit dat het ziekenhuis genoeg voedsel kreeg voor 2458 patiënten, terwijl op dat moment maar 1484 bedden bezet waren.
 
Die informatie onderbouwt klachten van familieleden van patiënten en de buren van de psychiatrische kliniek, dat stafleden voedsel en dekens stalen en verkochten op de zwarte markt.

Schande

"Er zijn veel ethische en professionele principes geschonden", zegt Ubaldo González, een hoogleraar aan de Universiteit voor Medische Wetenschappen in Havana. Volgens hem is het "een schande dat dit gebeurt in een land als Cuba, dat zo'n voorbeeldig zorgsysteem wist op te bouwen."

Bernabé Ordaz (1921-2006), een arts die in de guerrillaoorlogen van Fidel Castro vocht die het regime van Fulgencio Batista in 1959 omverwierpen, leidde het ziekenhuis langer dan veertig jaar. "Hij veranderde het van een hel op aarde in een psychiatrisch ziekenhuis dat tot de beste ter wereld behoorde", zegt parlementariër Raúl Suárez, die ook baptistenpredikant is.

De Cubaanse gezondheidszorg, de trots van de revolutie, biedt gratis zorg aan iedereen. De recessie van de jaren negentig, gevolgd door de ineenstorting van de Sovjet-Unie en het Oost-Europese socialistische blok, hadden echter grote impact op de kwaliteit van de gezondheidszorg. Die kampt onder meer met gebrek aan personeel, omdat veel artsen op "solidariteitsmissies" in het buitenland zijn.
 
De regering van Raúl Castro werkt momenteel aan een herstructurering van de gezondheidszorg waarbij mensen en middelen optimaal ingezet kunnen worden, zonder het omvangrijke internationale programma voor medische hulp stop te zetten. Dat programma wordt als wezenlijk voor de socialistische samenleving gezien en als een uitdrukking van "proletarisch internationalisme."
 
Ondanks de problemen had Cuba eind vorig jaar een kindersterftecijfer van amper 4,5 per 100.000 geboorten - in de Verenigde Staten is dat cijfer 6 - en 5,9 bij kinderen tot vijf jaar oud.