In 2050 is er meer plastic dan vis in de zee

Begin juni 2017 vindt in New York een VN-conferentie plaats over de staat van de oceanen. Wie zeker aanwezig zal zijn: de Seychellen, een land in Oost-Afrika dat uit meer dan 100 eilanden bestaat. Het is een van de 39 leden van de Verenigde Naties die bekend staan onder de naam kleine eilandstaten.

Afgevaardigden van deze 39 staten hoor je op het hoofdkwartier van de VN in New York vaak in alarmerende bewoordingen spreken. Het zijn namelijk deze landen die de veranderingen van het milieu als eerste gewaarworden.

Wachters van de oceaan

Ronald Jean Jumeau, de ambassadeur van de Seychellen bij de VN, noemt deze staten de wachters of de bewakers van de oceaan. Hij verkiest deze naam boven die andere naam die je soms hoort, de kanaries in de koolmijn, “want die kanaries halen het meestal niet”, zegt hij.

Terwijl de mogelijke impact van de stijgende waterspiegel op de kleine eilandstaten bekend is, is vaak minder geweten hoe betekenisvol deze landen zijn op het vlak van de bestrijding van de klimaatverandering. Ze dragen immers bij aan de opslag van “blue carbon”, de CO2 die wordt opgeslagen door oceanen en de ecosystemen rond de kustgebieden.

Onderwaterbossen

“Wij stoten zelf niet veel CO2 uit maar we slaan de CO2 van anderen wel op in onze oceanen”, zegt Jumeau.

Het belang van oceanen en mariene ecosystemen voor de opslag van CO2 is al jaren bekend maar wordt pas ten volle gewaardeerd sinds de strijd tegen de klimaatverandering. “Er is duidelijk bewijs dat mangroves, zoutmoerassen en zeegrassen meer CO2 absorberen dan bossen. Als we mensen massaal sensibiliseren om het kappen van wouden te stoppen, moeten we hetzelfde vertellen over het kappen van ‘onderwaterbossen’”, zegt Jumeau.

Daarom hebben de Seychellen onder meer een verbod ingesteld op de verwijdering van mangroves. De verleiding voor een land met zo weinig landoppervlak is vaak groot om mangroves droog te leggen, “maar de voordelen om ze te behouden zijn groter”, zegt hij.

De Seychellen hebben een oceaanterritorium dat 3000 keer groter is dan het eigenlijke grondoppervlak van de eilanden. Mangrovebossen beschermen echter tegen kusterosie. Ze houden koraalriffen gezond en ze zijn een kweekvijver voor vissen.

Meer plastic dan vis

De conferentie in juni wordt bijeengeroepen door Zweden en Fiji. Tijdens de bijeenkomst zal gekeken worden naar de sleutelrol die oceanen vervullen in de strijd tegen de klimaatverandering maar ook naar het alarmerende vooruitzicht dat er in onze zeeën in 2050 meer plastic zal ronddrijven dan er vissen zullen zwemmen.

“De wereld doet het omgekeerde van wat nodig is als we kijken naar de doelstellingen rond oceanen en het leven onder water”, zegt de Zweedse klimaatminister Isabella Lövin. “Wat we zien is steeds meer overbevissing, meer pollutie en plastic afval dat in de oceanen terecht komt. Daarnaast is er de verzuring, de opwarming van het water en de stijging van de zeespiegel. Dit alles zet de oceanen enorm, enorm onder druk”, zegt Lövin.

Vis voor rijke landen

“Er zijn drie miljard mensen die wereldwijd afhankelijk zijn van de zee voor hun overleving of hun inkomsten, vooral in ontwikkelingslanden”, zegt Lövin.

Rijke landen moeten volgens haar samenwerken om de problemen aan te pakken want onze vraag naar vis heeft ertoe geleid dat het aanbod van vis in ontwikkelingslanden onder druk staat.

“Rijke landen doen aan overbevissing door gebruik te maken van industriële technieken. Nu de Europese oceanen leeggevist zijn, gaan we de vis uit de wateren van ontwikkelingslanden importeren of daar ter plekke aan visserij doen. We moeten ervoor zorgen dat vis als voedingsbron beschermd wordt zodat ook toekomstige generaties ervan verzekerd zullen zijn.”