Wetenschappers vrezen dat uitroeiing malaria moeilijker wordt

Amerikaanse wetenschappers vrezen dat het nog moeilijker wordt malaria helemaal uit te roeien. Ze stelden vast dat de resistentie tegen medicijnen makkelijk naar andere continenten overslaat.

De wetenschappers in Cleveland hebben het genoom ontrafeld van Plasmodium vivax, de parasiet die de meest voorkomende vorm van malaria veroorzaakt. Ze deden dat door gebruik te maken van de bloedstalen van geïnfecteerde patiënten in Madagaskar en Cambodja.

Ze zagen dat de parasiet op de verschillende continenten dezelfde genetische variaties vertoonde. De genetische variaties reizen dus makkelijk de wereld rond.

"De ontdekking geeft aanleiding tot de bezorgdheid dat mutaties om bestaande medicijnen te weerstaan zich over de hele wereld kunnen verspreiden, waardoor de inspanning om malaria wereldwijd uit te roeien nog moeilijker wordt", stellen de wetenschappers van de Case Western Reserve University en het Cleveland Clinic Lerner Research Institute.

Muggen

Malaria wordt overgedragen door muggen die besmette mensen hebben geprikt en vervolgens gezonde mensen prikken.

Wie zich op een plaats bevindt waar Plasmodium vivax-malaria endemisch is, vooral in Zuid-Amerika en Azië, kan daar besmet raken door zo'n mug. De infectie komt in de rode bloedcellen terecht en maakt de geprikte persoon ziek. Wanneer hij weer beter wordt en zijn normale activiteiten herneemt, kan een stukje van de besmettelijke vorm in de lever blijven, waar het maanden of zelfs een jaar een slapend bestaan kan leiden en dan weer in het bloed terecht kan komen wanneer die persoon naar een ander continent reist.

"Op die nieuwe plaats bijten de plaatselijke muggen, ze raken besmet en beginnen de Plasmodium vivax-parasiet en zijn genoom te verspreiden op plaatsen die ver verwijderd kunnen liggen van de plaats waar zich de oorspronkelijke menselijke infectie voordeed", zegt Peter Zimmerman van de Case Western Reserve University.

Resistentie

De laatste tijd is veel te doen rond de groeiende resistentie van malariaparasieten tegen medicijnen. Dat die resistentie nu ook makkelijk de wereld rondreist, is reden tot bezorgdheid, zegt Zimmerman. "Als resistentie tegen een medicijn opduikt, hoe lang zal het dan in deze tijden van reizen duren voor de resistentie over de hele wereld is verspreid? Deze data geven aan dat dit snel een groot probleem kan worden."

De malaria die door Plasmodium vivax wordt veroorzaakt, is niet de dodelijkste variant – die wordt door Plasmodium falciparium veroorzaakt – maar wel de meest verspreide. Twee jaar geleden hebben onderzoekers van de Universiteit van Oxford de verspreiding van deze parasiet in kaart gebracht  en vastgesteld dat hij oprukt.

Het Amerikaanse onderzoek is zopas verschenen op het onlinetijdschrift PLoS Neglected Tropical Diseases.

Malaria veroorzaakte in 2010 de dood van 655.000 mensen, schat de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Negentig procent van de slachtoffers valt volgens de WHO in Afrika, vooral onder kinderen.