Senioren in Nicaragua eisen pensioen van overheid

De senioren eisen dat de linkse regering van Daniel Ortega een afgeschafte pensioenwet weer opvist. De wet verplichtte de overheid ook een beperkt pensioen te betalen aan wie tijdens zijn loopbaan te weinig bijdragen heeft betaald. Uit cijfers blijkt dat de meeste senioren te weinig hebben bijgedragen.

Een nieuw wetsvoorstel, ingediend door de oppositie, zit momenteel vast in het parlement.

Hongerstaking

De boze senioren hebben zich verenigd in de organisatie Unidad del Adulto Mayor (UNAM). Die telt ondertussen twintigduizend leden.

De UNAM protesteerde al op diverse manieren. Zo blokkeerden zesduizend senioren vorige week het drukke verkeer in Managua, sommigen stonden een tijdlang op straat te dansen, twintig mensen moesten nadien naar het ziekenhuis, onder meer omdat ze uitgeput waren.

De protestacties zullen toenemen in september, want dan is het precies vijf jaar geleden dat de UNAM het licht zag. Als het nodig is, komt er zelfs een hongerstaking op een plein voor het regeringsgebouw, zegt UNAM-voorzitter Porfirio García.

"We hebben de beste jaren van onze jeugd aan het land gegeven en ze hebben ons dan het recht op een beperkt pensioen ontzegd", zegt García. "We willen niet sterven zonder met onze laatste krachten gevochten te hebben om dit recht terug te krijgen en het op zijn minstens aan onze kleinkinderen na te laten."

Oorlogen

Om op je zestigste recht te hebben op een pensioen moet je minstens 750 weken bijdragen betaald hebben. De meeste senioren haalden dat niet, zegt García, vooral door de instabiliteit van het land, waar oorlogen, natuurrampen en voortdurende economische en politieke crisissen een grote impact hebben gehad op de bedrijven en overheidsdiensten waar de senioren tewerkgesteld waren.

Begin jaren negentig werd een wet die in een beperkt pensioen van ongeveer 40 euro per maand voorzag, onder druk van multilaterale financiële instellingen afgeschaft.

Nicaragua, dat 5,8 miljoen inwoners telt, is het op een na armste land van Latijns-Amerika. Meer dan 40 procent leeft onder de armoedegrens.

Volgens overheidscijfers telde Nicaragua in 2010 363.400 zestigplussers. Daarvan krijgen er slechts 55.000 een pensioen. De overige 85 procent blijft in de kou.

Humanitaire toepassing

Parlementslid Adolfo Martínez Cole, die het nieuwe wetsvoorstel indiende, wil een beperkt pensioen voor wie minstens 250 weken heeft bijgedragen. Volgens het Nationaal Instituut voor de Sociale Zekerheid (INSS) hadden in 2007 ongeveer 65.000 mensen tussen 250 en 750 weken bijdragen betaald. Hoeveel daarvan ondertussen overleden zijn, het land verlaten hebben of echt een pensioen nodig hebben, moet nog worden berekend.

"Wat we vragen is niet buitengewoon, alleen de humanitaire toepassing van een recht waarin in de grondwet is voorzien: gepensioneerde werknemers hebben het recht op beschermingsmaatregelen van familie, samenleving en de staat."

Het voorstel kreeg zware tegenwind van het regerende Sandinistisch Front voor Nationale Bevrijding (FSLN). De partij heeft 63 van de 91 zetels in het parlement.

Eerst studie

Volgens FSLN-parlementslid Gustavo Porras, voorzitter van de commissie-gezondheid, is het voorstel niet verworpen maar wordt het nog bestudeerd. De auteurs van het voorstel, stelt hij, "zeggen niet waar het geld vandaan moet komen, ze zeggen alleen dat men de voormalige werknemers geld moet geven. Dit kan men niet doen zonder een technische studie over de gepensioneerde bevolking, de hoogte van hun pensioenen, en hun arbeidsverleden."

Porras wijst erop dat de regering een speciale commissie heeft opgericht die de eis van de senioren onderzoekt en dat het INSS tegelijk bestudeert om hoeveel mensen het precies gaat en waar het geld vandaan kan komen.

Volgens econoom Adolfo Acevedo Vogl beschikt het land over voldoende middelen om het beperkte pensioen te betalen. "Het volstaat een deel van het teveel aan belastinginkomsten daarvoor te bestemmen om de eis van deze mensen op te lossen." In de rest van Centraal-Amerika krijgen arme senioren wel een pensioen, of ze nu sociale bijdragen betaald hebben niet. "Nicaragua heeft de mogelijkheid en de humanitaire plicht om het te doen."