Peruaanse boeren trotseren noodtoestand

“Wij, de inwoners van Cajamarca, zijn niet tegen mijnbouw, maar we willen dat ze onze rechten respecteren”, zegt Mesías Guevara, congreslid voor Cajamarca. “Ze moeten ons op voorhand consulteren. Ik vermoed dat de inwoners van Cajamarca die voor Humala gestemd hebben, ontgoocheld zijn. De bevolking had niet verwacht dat de president de noodtoestand zou afkondigen. Het is een extreme maatregel die ontevredenheid zal opwekken bij de bevolking.”

De noodtoestand werd maandag afgekondigd, duurt zestig dagen en is van kracht in de provincies Cajamarca, Celendín, Hualgayoc en Contumazá, in het zuiden van het departement Cajamarca. De regeling houdt in dat burgerrechten met betrekking tot vrijheid en veiligheid niet langer gelden. Ook de onschendbaarheid van woonst, en de rechten op vrij verkeer en vergadering worden opgeschort. Bovendien wordt het leger ingezet om de politie bij te staan.

Meren

Het Congaproject, zoals het project heet, wordt gesteund door de overheid, maar de lokale bevolking is tegen het project gekant. Ook de regionale overheid steunt het project niet, omdat het vier nabijgelegen meren zou schaden. De arme bevolking leeft van veeteelt en landbouw en is afhankelijk van het water.

Verschillende mensen uit de sociale en economische sector leggen al sinds 24 november het werk neer. De uitbater van de Yanacochamijn schortte het project op 29 november op, maar de machines zijn nog steeds ter plaatse. De bevolking protesteert tegen de aanwezigheid van die machines.

Cajamarca is een van de regio's die de meeste fondsen uit mijnbouwbelastingen ontvangt van de centrale overheid. Gegevens laten zien dat, tussen 2007 en dit jaar, de provincie Encañada in Cajamarca 6 miljoen euro ontving. Anderhalf miljoen euro ging naar Sorochuco en een half miljoen euro naar Huasmín, eveneens provincies in dezelfde regio.

Dat geld heeft nauwelijks verandering teweeggebracht in de situatie van de bevolking. Het laatste rapport van het Nationaal Instituut voor Statistiek toont dat bijna twee derde van de bevolking van Huasmín getroffen wordt door armoede en zelfs drie kwart van de bevolking in Encañada en Sorochuco.

Onderhandelingen

Ollanta Humala kondigde de noodtoestand af nadat onderhandelingen afgesprongen waren. Eerste minister Salomón Lerner onderhandelde zondag tien uur lang met de afgevaardigden van de protestbeweging, maar hij kon geen akkoord sluiten. “We zullen het akkoord ondertekenen op voorwaarde dat Yanacocha haar machines terugtrekt, aangezien hun aanwezigheid een provocatie is voor de boeren”, zegt Idelso Hernández, voorzitter van het Verdedigingsfront van Cajamarca. “Maar eerste minister Lerner zei ons dat we Yanacocha niet konden verplichten haar materiaal terug te trekken, en zo liet hij duidelijk zien aan welke kant de overheid staat.”

Tijdens zijn verkiezingscampagne voor het presidentschap steunde Humala het protest. Nu besliste hij dat het project uitgevoerd moet worden. Hij argumenteert dat de bevolking zal profiteren van de inkomsten uit de mijnbouwbelastingen.