Pakistaanse sikhs steeds meer doelwit van discriminatie

Balwan Singh is een 84-jarige man met een groentewinkeltje in Peshawar. Hij is een sikh, een kleine minderheidsgroep van zo'n veertigduizend zielen in het hele land. Toch voelt hij een sterke band met Pakistan, want hier is Guru Nanak geboren, de stichter van de sikh-godsdienst. Sikhs wonen hier al sinds de 17e eeuw bij de grens met Afghanistan, onder de Pashtun, maar in de afgelopen jaren is dit stammengebied chaotisch en gewelddadig geworden.

Balwan is een van de vele sikhs die in de afgelopen jaren het semi-autonome stammengebied FATA heeft verlaten om veiligheid te zoeken in Peshawar. Hij is nu officieel geregistreerd als "internally displaced person", een binnenlandse vluchteling, net als 200.000 anderen die het gebied zijn ontvlucht.

Door ze te bestempelen als "ongelovigen" hebben de Taliban en andere gewapende groepen een golf van vijandelijkheden tegen de sikhs in gang gezet. Winkels zijn verwoest, mensen zijn gekidnapt, en anderen zijn bedreigd of moeten als niet-moslims belasting betalen aan islamitische groepen in het gebied. Acht sikhs zijn vermoord in de afgelopen anderhalf jaar.

Ondernemers

Omdat veel sikhs ondernemer zijn, spelen ze een belangrijke rol in de economie in Noord-Pakistan. Maar honderden winkels staan intussen leeg, en de eigenaars zijn afhankelijk van overheidsbijstand. Ze krijgen 160 euro, maar een gemiddeld gezin heeft zeker 400 euro nodig.

De situatie begon in juni nog slechter te worden, toen de regering een offensief lanceerde in Noord-Waziristan tegen de Taliban en massa's mensen moesten vluchten voor de bombardementen en beschietingen. Vijfhonderd van de families die naar Peshawar vluchtten, waren sikh, en deze wonen nu in tijdelijke tenten, zonder toegang tot zorg en onderwijs. Terwijl sommige families een huis aangeboden krijgen, zeggen sikhs continu te worden overgeslagen bij de registratiepunten.

Nazir S. Bhatti, voorzitter van het Pakistaans Christelijk Congres, beaamt dat. "Ongeveer 65 christelijke, 15 hindoeïstische en 20 sikh-families zijn nog steeds niet geregistreerd als vluchteling uit Noord-Waziristan. Daardoor kunnen ze geen bijstand krijgen."

Minderheden

De minderheden in Pakistan – christenen, hindoes en sikhs – staan onder grote druk, niet alleen door de Taliban maar door alle extremisten die niet-moslims als bedreiging zien. Mensen worden bedreigd en huizen worden ingepikt. In het afgelopen jaar zijn er tien sikhs ontvoerd.

Ook dat was een reden voor hen om naar steden als Peshawar te vluchten, zegt Bishon Singh, voormalig voorzitter van het Pakistaanse Sikh Gurdwara Parbandhak Commité. Zijn eigen winkel in Lahore, in Punjab, is vorig jaar ook geplunderd. "Dieven hebben 8 miljoen roepie (64.000 euro) gestolen, maar de politie wilde niet eens mijn aangifte opnemen." De politie is bang, zegt hij. "Want de Taliban zijn erbij betrokken en daar kunnen ze geen actie tegen ondernemen."

Deskundigen zeggen dat het probleem veel verder gaat dan alleen het tribale extremisme. De discriminatie zit diep in de wortels van het Pakistaanse politieke systeem. "De grondwet beperkt de rechten van de niet-moslims in Pakistan", zegt Javid Shah, advocaat in Lahore. "Alleen moslims mogen president of premier worden, of rechter in het federale shariahof dat wetten mag afkeuren als ze niet islamitisch genoeg zijn." Met zo'n grondwet worden mensen versterkt in hun idee dat minderheden tweederangs zijn, zegt aldus Shah.