Iraniërs hoopvol terwijl deadline kernakkoord verstrijkt

De Iraniërs volgen de gesprekken, die gisteren vlak voor de deadline werden verlengd, met argusogen. Ze geloven in aanzienlijke economische verbeteringen op korte termijn, als er een slotakkoord komt.

Dat blijkt uit een peiling van het Centrum voor Onderzoek naar de Publieke Opinie, aan de Universiteit van Teheran, en Iran Poll, een onafhankelijke organisatie in Toronto. Hiervoor deden ze meer dan duizend telefonische interviews tussen 12 en 28 mei.

Een meerderheid van de Iraanse bevolking verwacht betere toegang tot buitenlandse medicijnen en medische apparatuur, meer buitenlandse investeringen en een hogere levensstandaard – binnen het jaar na de ondertekening van zo'n deal.

Er is onder de bevolking veel steun voor een nucleair akkoord. Daarbij gaan de ondervraagden ervan uit dat de VS al hun sancties zullen opheffen, niet alleen de nucleaire, en dat economisch herstel relatief snel zal volgen.

Struikelblok

Toch is het tijdskader voor het schrappen van sancties net als de omvang van deze operatie een belangrijk struikelblok bij de onderhandelingen. De precieze details worden geheim gehouden zolang de gesprekken lopen.

Opperleider ayatollah Ali Khamenei, die het eindwoord heeft in alle staatszaken, zou naar verluidt in een belangrijke speech vorige week dinsdag geëist hebben dat alle Amerikaanse sancties worden opgeheven als onderdeel van het akkoord. Deze eis kan de onderhandelingen nog bemoeilijken.

"Dat de meerderheid van de bevolking achter een nucleair akkoord staan, is deels te wijten aan de verwachtingen dat naast de VN en de EU ook de VS al hun sancties zouden opheffen, en dat de positieve gevolgen hiervan snel voelbaar zullen zijn", verklaart Ebrahim Mohseni, analist bij het centrum dat de peiling liet uitvoeren.

Hij voegt eraan toe dat president Hassan Rouhani het niet eenvoudig zal krijgen om een akkoord te verkopen dat sterk afwijkt van deze verwachtingen.

Middenveld genuanceerder

Daarnaast blijkt ook dat het maatschappelijk middenveld, dat achter de onderhandelingen blijft staan maar wel het binnenlandse beleid van haar regering op de korrel neemt, hoopt op een akkoord dat een eind zal maken aan jaren van sancties en isolement.

De International Campaign for Human Rights in Iran (ICHRI) in New York ondervroeg 28 prominente leden uit het middenveld, tussen 13 mei en 2 juni. Eenenzeventig procent van de ondervraagden verwacht economische voordelen door toegenomen investeringen en olie-inkomsten, en meent dat een nucleair akkoord de werkgelegenheid, nijverheid en groei ten goede zal komen.

Maar de helft vreest dat de verwachte economische voordelen aan de neus van gewone Iraniërs voorbij zal gaan als gevolg van wanbeleid door de regering.

"Rouhani heeft de touwtjes niet in handen", hekelt Mohammad Nourizad, een filmmaker en politiek activist. "Wat hij ook wil implementeren, hij heeft eerst de toestemming nodig van ayatollah Khameneis entourage."

Akkoord als hefboom

Toch denkt 61 procent van de respondenten dat een akkoord aan de regering-Rouhani de hefboom geeft die nodig is om politieke en culturele hervormingen door te voeren. "Als Rouhani uiteindelijk zijn beloftes en de hooggespannen verwachtingen bij de bevolking omtrent een oplossing voor de nucleaire kwestie op elkaar kan afstemmen, komt hij hier sterker uit", zegt Farideh Farhi, een onafhankelijke onderzoeker aan de Universiteit van Hawaï.

"President Rouhani krijgt dan meer macht om zijn andere agendapunten te realiseren, zijnde meer culturele en politieke openheid, en economische liberalisering", meent ze.

Terwijl het middenveld duidelijker sceptischer en genuanceerder is dan de brede bevolking, is een meerderheid in beide polls ervan overtuigd dat de huidige sancties vooral de gewone Iraniërs schaden. Iets wat alleen maar erger zal worden als er geen akkoord uit de bus komt.