Filipijnse migranten zitten klem in Syrië

Volgens de Verenigde Naties zijn in de afgelopen dertien maanden in Syrië negenduizend mensen omgekomen. Het land is in de ban van geweld sinds vorig jaar een opstand uitbrak tegen het bewind van de Syrische president Bashar al-Assad.

Meer dan zevenduizend Filipijnse huishoudsters zitten klem in het land. De Filipijnse mensenrechtenorganisatie Migrante International schat dat slechts tweeduizend Filipijnse migranten gerepatrieerd zijn sinds het geweld vorig jaar uitbrak.

Eerder deze maand besloot Syrië Filipijnse huishoudhulpen de toegang tot het land te ontzeggen. Maar intussen willen duizenden Filipino's juist weg uit het land. Het probleem is echter dat een verblijfsvergunning gekoppeld is aan de werkgever en dat om te vertrekken, contracten moeten worden afgekocht.

"Huishoudelijke hulpen en andere Filipijnse migranten in Syrië kunnen moeilijk wegkomen omdat hun werkgevers niet toestaan dat ze vertrekken", zegt John Leonard Monterona, Midden-Oostencoördinator bij Migrante. "Verder horen we verhalen over Filipijnse huishoudsters die voor hulp aankloppen bij de Filipijnse ambassade, en die vervolgens in de gevangenis worden gezet. We proberen uit te zoeken waarom de ambassade deze vrouwen niet beschermt", zegt Monterona.

Verdwaalde kogels

De veertigjarige Violeta Cortez uit San Pablo is een van de twee huishoudsters die tijdens een vlucht naar de Filipijnse ambassade in Damascus omkwam door verdwaalde kogels. "Toen het geweld vorig jaar uitbrak in Syrië, zag de Filipijnse regering onvoldoende de noodzaak van een evacuatie- en repatriëringstrategie, zegt Monterona. "Het gevolg van die afwachtende houding was dat er onnodig slachtoffers zijn gevallen."

De wetgeving in Syrië moet volgens mensenrechtenadvocaat Kathleen Hamill zodanig hervormd worden, dat huishoudelijke hulpen ontslag kunnen nemen. "Ze moeten de mogelijkheid krijgen van werkgever te veranderen of het land te verlaten zonder toestemming van hun werkgever. Arbeidsmobiliteit en bewegingsvrijheid zijn essentieel voor migranten. Om dat te bereiken, moeten visums niet meer gekoppeld worden aan een werkgever."

Ook de wervingsbureaus moeten professioneler te werk gaan, zegt zij. Veel bureaus hebben geen vergunning. In Saoedi-Arabië is onlangs een wetsvoorstel gelanceerd waarin de verantwoordelijkheid wordt verschoven van de werkgever naar wervingsbureaus. Het is onder meer de bedoeling om het innemen van paspoorten door werkgevers tegen te gaan en wervingsbureaus verantwoordelijk te maken voor verzekering, repatriëring, handhaving van de arbeidsrechten, het oprichten van een controleorgaan voor wervingsbureaus.

Kinderarbeid

"De wervingsbureaus zijn onderdeel van het probleem als het gaat om misbruik van migranten", zegt ook Linda al-Kalash van Tamkeen, een organisatie die juridische bijstand verleent aan huishoudsters in Jordanië.  

"We hebben bijvoorbeeld te maken gehad met een wervingsbureau dat loog over de leeftijd van een huishoudster. Later bleek dat ze nog maar dertien jaar oud was. Dan vraag je je af hoe dat meisje door de medische keuring is gekomen, een werkvisum heeft verkregen en door een Jordaans bureau geplaatst is. Iedereen kon zien dat het om een kind ging."

Migrante International lobbyt bij de landen van de Samenwerkingsraad voor de Golf voor betere rechten voor alle migranten in de Golfstaten, door hervorming van het huidige systeem. "Als we van dit systeem af zijn, kunnen migranten in landen waar natuurrampen gebeuren of oorlogen uitbreken, eenvoudig vertrekken. Ze hebben dan geen toestemming meer nodig van hun werkgever."