Cholera door droogte in Noord-Kameroen

Onder de brandende zon, met temperaturen hoger dan 40 graden Celsius, graaft Lara Adama naar water in een droge rivierbedding in Dumai in Noord-Kameroen. De rivier mondde voorheen uit in het Tsjaadmeer, maar staat nu droog. Wie even graaft, vindt echter water.

"We zijn van dit water afhankelijk voor alles in huis", zegt Adama, afkomstig uit het dorp Mokolo in het Verre Noorden. In haar dorp is cholera uitgebroken. Maar er is geen andere keuze dan het water uit deze rivier te gebruiken. Het enige boorgat in het dorp dat 1.500 inwoners telt, is buiten gebruik door technische problemen.

"Iedereen haalt hier drinkwater. De dieren zijn er ook van afhankelijk. Als zij een plek vervuild hebben, graven we een nieuw gat om gezondheidsproblemen te voorkomen", zegt ze.

Natuurrampen

De regio kampt met extreme watertekorten en wisselende klimaatomstandigheden. Het Tsjaadmeer krimpt snel, terwijl het Fiangameer al in december 1984 volledig is opgedroogd.

Gregor Binkert, landdirecteur voor Kameroen bij de Wereldbank, zegt dat de watercrisis grote impact heeft op het Noorden. "Noord-Kameroen kent veel armoede en is ook zeer kwetsbaar voor natuurrampen en klimaatschokken, inclusief droogten en overstromingen."

Volgens de Kameroense minister van Openbare Gezondheid, Andre Mama Fouda, zijn slechte sanitatie en beperkte toegang tot goed drinkwater de belangrijkste oorzaken van de hernieuwde cholerauitbraak in het Verre Noorden. "In een meerderheid van de gevallen gaat het om kinderen jonger dan vijf jaar en vrouwen." Sinds juni werden 1500 gevallen gemeld. Tweehonderd mensen overleden. Het Verre Noorden had in de afgelopen jaren met diverse cholerauitbraken te kampen.

Slechte hygiëne

"Cholera in deze regio komt niet alleen door waterschaarste. Het probleem wordt versterkt door slecht hygiëne, die geworteld is de cultuur", zegt Félicité Tchibindat van het VN-Kinderfonds Unicef. "Water wordt gezien als een kostbaar goed, maar er wordt onhygiënisch mee omgegaan."

In veel dorpen en steden in het Noorden is het bijvoorbeeld de gewoonte waterkruiken te delen. Iedereen drinkt uit dezelfde kruik. "Door deze, en andere praktijken, worden mensen kwetsbaar voor overdraagbare ziekten."
In grote delen van het Verre Noorden ontbreekt het aan voldoende sanitaire voorzieningen. Mensen doen vaak hun behoefte in het open veld. Op het platteland geldt dat voor 50 tot 75 procent van de mensen, in de steden voor 25 tot 50 procent. Landelijk heeft 40 procent van de bevolking goed drinkwater, maar op het platteland is dit slechts 18 procent.

De infrastructuur op het gebied van water en sanitatie is erg beperkt. Daarnaast spelen er veiligheidsproblemen: de regio is in toenemende mate het doelwit van de extremistische groep Boko Haram uit Nigeria.

Gezondheidszorg

Unicef stelt dat het op het gebied van water en sanitatie aan coördinatie ontbreekt op alle niveaus. De regio telt volgens het ministerie van Mijnen, Water en Hulpbronnen meer dan duizend boorgaten. Dertig procent van de bronnen zou niet meer functioneren.

Parfait Ndeme van het ministerie legt uit dat de kosten van drinkwater in de Sahelregio drie keer hoger liggen dan die van watervoorziening verder naar het zuiden. "Afstand is een belangrijke factor die de kosten beïnvloed. En het droge klimaat in het noorden van het land maakt het lastig het hele jaar grondwater te gebruiken." Een bron boren in de noordelijke regio kost ongeveer 12.000 euro. In andere regio's is dat ongeveer 3.000 euro.

De beperkte ontwikkeling van het Verre Noorden heeft ook invloed op de kwaliteit van de gezondheidszorg, zegt Tchibindat. Basisapparatuur en –infrastructuur zijn vaak niet aanwezig in gezondheidscentra op het noordelijke platteland. De gebrekkige ontwikkeling leidt vaak tot het vertrek van medisch personeel, zegt ze.

De meeste gezondheidswerkers (bijna 60 procent) zijn te vinden in de rijkste regio's: Centre, Littoral (Kust) en Quest (West). Daar verlenen ze diensten aan ruim 42 procent van de 21 miljoen inwoners van Kameroen.

Sinds de nieuwe cholerauitbraak in de regio, hebben de regering, Unicef en andere partners hun inspanningen verdubbeld om de bevolking gezondheidsfaciliteiten en basishygiëne te verschaffen. Patiënten worden gratis behandeld en er worden langs de grens met Nigeria en Tsjaad waterzuiveringstabletten verstrekt, ongeacht de nationaliteit van de ontvanger.