Bevrijde Nigeriaanse meisjes wacht loodzware toekomst

Hoewel de vrijlating – na onderhandelingen door de Nigeriaanse regering – gezien wordt als een positieve ontwikkeling, zijn mensenrechtenorganisaties slechts voorzichtig optimistisch. “De vrijlating is een grote opluchting”, zegt Osai Ojigho, Nigeria-directeur van Amnesty International. “Het is echter van groot belang dat ze adequate psychologische hulp krijgen en steun om hun leven weer op te pakken en te integreren in de gemeenschap.”

Schending van privacy

In april 2014 werden 276 meisjes ontvoerd uit hun school in Chibok door Boko Haram, een actie die leidde tot internationale verontwaardiging en woede. Tot nu toe zijn 161 van deze meisjes ontsnapt of vrijgelaten.

Kort na de nieuwe vrijlating, publiceerde de regering van het West-Afrikaanse land de namen van de meisjes in diverse media, inclusief op Twitter. Mausi Segun, Nigeria-onderzoeker bij Human Rights Watch, heeft daar kritiek op. Hij noemt het een kwalijke schending van de privacy van de meisjes.

“We kunnen ons niet voorstellen welk misbruik deze meisjes hebben doorgemaakt. Wij hoopten dat de aandacht zou gaan naar re-integratie en terugkeer naar hun familie, of naar een min of meer normale situatie. Bij de manier waarop de overheid met hun namen is omgesprongen, was weinig aandacht voor de rechten en behoeften van de meisjes”, zegt Segun. Terwijl  informatie onthuld werd aan de media, hoorde de familie van de meisjes niets, zegt Segun. Zij hadden geen informatie of namen gekregen. “Dat is schandelijk.”

Gevangenis

Segun maakt zich ook zorgen over de wettelijke status van de meisjes. Bij een eerdere deal tussen de regering en Boko Haram in oktober 2016, werden 21 meisjes vrijgelaten. Deze meisjes mochten tot op heden echter niet terug naar hun familie of dorp.

Hoewel de regering stelt dat dit is om de meisjes te helpen en onderwijzen, “blijft een gevangenis een gevangenis”, volgens Segun. “Ze mogen niet vertrekken. Ze hebben recht op hun vrijheid, en de regering heeft de wettelijke plicht om redenen aan te dragen hen vast te houden. We maken ons zorgen dat de 82 onlangs vrijgelaten meisjes hetzelfde wacht.”

Ojigho laat zich in soortgelijke bewoordingen uit en dringt er bij de overheid op aan om de privacy van de vrijgelaten meisjes te respecteren, en hen niet langdurig vast te houden uit veiligheidsoverwegingen.

Zelfmoordmissies

De familie heeft recht op informatie en contact met de kinderen, zegt Segun. Maar niet alleen deze meisjes verdienen die toegankelijkheid en aandacht. “Vrijwel iedereen die geraakt is door dit conflict, heeft een zoon, dochter, vader of moeder die vermist is en waar geen informatie over is”, zegt ze.

Hoewel het onduidelijk is hoeveel mensen ontvoerd zijn door Boko Haram, heeft Amnesty minstens 41 gevallen van massa-ontvoering door de terreurorganisatie gedocumenteerd sinds het begin van 2014. Veel ontvoerden krijgen te maken met misbruik zoals verkrachting, mishandeling en gedwongen zelfmoordmissies.

In een recent VN-rapport is geverifieerd dat 90 kinderen, in de meeste gevallen meisjes, zijn ingezet voor zelfmoordaanslagen in Nigeria, Kameroen, Tsjaad en Niger. Ook werden 217 gevallen van seksueel geweld tegen kinderen bevestigd tussen 2013 en 2016. Er wordt geschat dat duizenden vrouwen en meisjes slachtoffer zijn.

“Boko Haram heeft deze kinderen in het noordoosten van Nigeria en in buurlanden onvoorstelbaar geweld aangedaan”, zei Virginia Gamba, de speciale VN-vertegenwoordiger voor Kinderen en Gewapende Conflicten.

Media-aandacht

Human Rights Watch constateert ook dat de regering onvoldoende doet om dergelijke gevallen op te lossen. In november 2014 werden meer dan 500 kinderen ontvoerd uit de stad Damasak in Borno. Mensenrechtengroepen ontdekten dat inwoners geen reactie van de overheid kregen en dat de Nigeriaanse autoriteiten de ontvoering niet publiekelijk erkend hebben en ook niets naar buiten hebben gebracht over mogelijke pogingen de kinderen terug te vinden.

“De regering heeft niets gedaan, misschien omdat deze zaak minder media-aandacht heeft gehad dan de Chibok-ontvoering”, zegt Segun. Ze benadrukt dat de onderhandelingen niet alleen moeten gaan over de schoolmeisjes uit Chibok, maar ook over andere ontvoerde kinderen.