Azerbeidzjan intimideert journalisten met seksfoto's

Begin maart ontving Ismajilova een pakketje met zes foto's. De beelden waren gemaakt met verborgen camera's die onbekenden in haar huis hadden geplaatst. Het pakketje bevatte niet alleen foto's, maar ook een bericht met beledigende teksten, bedoeld om niet alleen Ismajilova maar ook anderen ervan te weerhouden zich te bemoeien met het handelen van de overheid. Ismajilova had eerder corruptiezaken bij de overheid aan de kaak gesteld.

De journaliste koos er ondanks het privékarakter van de foto's echter voor om de bedreiging publiekelijk te maken, om daarmee de intimidatiepraktijken van de overheid te tonen. Vervolgens verscheen volgens Amnesty International een video van haar, met soortgelijke beelden als op de foto's, op een valse mirror-site van de belangrijkste oppositiepartij van Azerbeidzjan. De partij ontkent stellig iets met de website te maken te hebben.

Ismajilova gelooft dat de overheid van Azerbeidzjan, een erg conservatief land, probeert met de foto's en video's haar werk in diskrediet te brengen

Censuur

De journaliste is niet het eerste slachtoffer van deze tactiek. Eerder verschenen er al intieme beelden van andere journalisten op tv. Ismajilova is echter de eerste die er openlijk over spreekt. Haar bedreiging is de laatste van een serie incidenten.

President Ilham Alijev, die in 2009 de beperking op de presidentiële termijn afschafte, heeft verschillende familieleden op belangrijke posities in het land. Dat heeft de aandacht getrokken van journalisten die onderzoek doen naar corruptie.

Volgens Ismajilova is een neef van de president eigenaar van een tv-station dat beelden heeft uitgezonden van een masturberende journalist. Sinds maart van dit jaar zijn volgens Ismajilova zeven journalisten ontvoerd. Nog eens twee journalisten werden vastgehouden zonder dat ze contact met hun familie of een advocaat mochten hebben.

Elmar Husejnov, een Azerbeidzjaanse journalist die publiceerde over politiek en corruptie, werd op 2 maart 2005 doodgeschoten bij zijn appartement. Voorafgaand aan de moord had hij bedreigingen ontvangen.

Sinds de moord op Husejnov heeft vrijwel geen enkele zaak waarbij sprake was van geweld tegen journalisten, geleid tot serieus onderzoek of vervolging, zegt Johann Bihr, hoofd van de Centraal-Azië- en Europadesk van Reporters Zonder Grenzen. "Het gevolg is dat er een angstklimaat is ontstaan. Journalisten weten dat ze kwetsbaar zijn als ze kritisch zijn over de overheid."

Eurovisiesongfestival

Niet alleen journalisten hebben in Azerbeidzjan, dat deze zomer gastland is voor het Eurovisiesongfestival, te maken met vrijheidsbeperkingen. Burgers mogen sinds 2005 niet meer demonstreren in Bakoe en de overheid trad hard op tegen activisten die in maart en april vorig jaar – geïnspireerd door de Arabische Lente – toch de straat opgingen.

De enige plaats waar vrij vergaderd mag worden, is buiten Bakoe op een half uur lopen van het dichtstbijzijnde busstation, zegt Ismajilova. "Niemand kan je daar horen. Je kunt er niet eens komen", zegt Ismajilova.

Sociale media worden ook gecontroleerd. Jonge activisten die zich via Facebook en Twitter enthousiast toonden over de Arabische Lente, werden gearresteerd.

 Door de verkiezing tot gastland van het Eurovisiesongfestival werden ook willekeurige inwoners van Bakoe geconfronteerd met de lange arm van de overheid. Bakoe moest gemoderniseerd worden, maar die "stedelijke vernieuwing" heeft de weg vrijgemaakt voor mensenrechtenschendingen, zegt mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW).

Volgens HRW heeft de Azerbeidzjaanse regering geen fatsoenlijke compensatie verstrekt aan burgers die moesten verhuizen voor bouwprojecten. Rasul Jafarov, coördinator van de campagne Zing voor Democratie, zegt dat er appartementencomplexen afgebroken zijn zonder toestemming van de bewoners. Huurders die weigerden mee te werken, werden uit hun huis gezet en enkele uren vastgezet. In de tussentijd werd hun appartement gesloopt.